Mehmet Akif Ersoy (Hayatı)

Mehmet Akif Ersoy ( 1873)- (27.12.1936)
İstiklal Marşı Şairi

1873 yılında İstanbul'da doğdu. Bir medrese hocası olan babası doğumuna
ebced hesabıyla tarih düşerek ona "Rağıyf" adını vermiş, ancak bu yapay
kelime anlaşılmadığı için çevresi onu "Âkif" diye çağırmıştır. Babası
Arnavutluk'un Şuşise köyündendir, annesi ise aslen Buharalı'dır. Mehmed
Âkif ilköğrenimine Fatih'te Emir Buharî mahalle mektebinde
başladı.Maarif Nezareti'ne bağlı iptidaîyi ve Fatih Merkez Rüştiyesi'ni
bitirdi.Bunun yanı sıra Arapça ve İslami bilgiler alanında babası
tarafından yetiştirildi. Rüştiye'de "hürriyetçi" öğretmenlerinden
etkilendi. Fatih Camii'nde İran edebiyatının klasik yapıtlarını okutan
Esad Dede'nin derslerini izledi. Türkçe, Arapça, Farsça, ve Fransızca
bilgisiyle çevresindekilerin dikkati çekti. Mekteb-i Mülkiye'nin idadi
(lise) bölümünde okurken şiirle uğraştı. Edebiyat hocası İsmail Safa'nın
izinden giderek yazdığı mesnevileri şair Hersekli Arif Hikmet Bey
övgüyle karşıladı.Babasının ölümü ve evlerinin yanması üzerine
mezunlarına memuriyet verilen bir yüksek okul seçmek zorunda kaldı.
1889'da girdiği Mülkiye Baytar Mektebi'ni 1893'te birincilikle bitirdi.
Ziraat Nezareti emrinde geçen yirmi yıllık memuriyeti sırasında
veteriner olarak dolaştığı Rumeli, Anadolu ve Arabistan'da köylülerle
yakın ilişkiler kurma imkanı buldu. İlk şiirlerini Resimli Gazete'de
yayımladı.1906'da Halkalı Ziraat Mektebi ve 1907'de Çiftçilik Makinist
Mektebi'nde hocalık etti. 1908'de Dârülfünûn Edebiyat-ı Umûmiye
müderrisliğine tayin edildi. İlk şiirlerinin yayımlanmasını izleyen on
yıl boyunca hiçbir şey yayınlamadı.1908'de II. Meşrutiyet'in ilanıyla
birlikte Eşref Edip'in çıkardığı Sırat-ı Müstakim ve sonra Sebilürreşad
dergilerinde sürekli yazılar ve şiirler yazmaya başladı.1913'te Mısır'a
iki aylık bir gezi yaptı. Dönüşte Medine'ye uğradı. Bu gezilerde İslam
ülkelerinin maddi donatım ve düşünce düzeyi bakımından Batı karşısındaki
zayıflıkları konusundaki görüşleri pekişti. Aynı yılın sonlarında
Umur-u Baytariye müdür muavini iken memuriyetten istifa etti. Bununla
birlikte Halkalı Ziraat Mektebi'nde kitabet ve Darülfunun�da edebiyat
dersleri vermeye devam etti.

Teşkilat-ı Mahsusa ve Milli Mücadele�de

İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdiyse de cemiyetin bütün emirlerine
değil, sadece olumlu bulduğu emirlerine uyacağına dair and içti. I.Dünya
Savaşı sırasında istihbat teşkilatı Teşkilât-ı Mahsusa tarafından
Berlin'e gönderildi. Burada Almanlar'ın eline esir düşmüş Müslümanlar
için kurulan kampta incelemeler yaptı. Çanakkale Savaşı'nın akışını
Berlin'e ulaşan haberlerden izledi. Batı�nın gelişme düzeyi onu derinden
etkiledi. Yine Teşkilât-ı Mahsusa'nın bir görevlisi olarak çöl yoluyla
Necid'e ve savaşın son yılında Lübnan'a gitti. Dönüşünde yeni kurulan
Dâr-ül -Hikmetül İslâmiye adlı kuruluşun başkâtipliğine getirildi. Savaş
sonrasında Anadolu'da başlayan direniş hareketini desteklemek üzere
Balıkesir'de etkili bir konuşma yaptı. Bunun üzerine 1920'de Dâr-ül
Hikmet'deki görevinden alındı. İstanbul Hükümeti Anadolu'daki
direnişçileri yasa dışı ilan edince Sebillürreşad dergisi Kastamonu'da
yayımlanmaya başladı ve Mehmed Âkif bu vilayette Milli Mücadele
hareketine katkısını hızlandıran çalışmalarını sürdürdü. Nasrullah
Camii'nde verdiği hutbelerden biri Diyarbakır'da çoğaltılarak bütün
ülkeye dağıtıldı. Burdur mebusu sıfatıyla TBMM'ye seçildi.

İstiklal Marşı

Meclis'in bir İstiklâl Marşı güftesi için açtığı yarışmaya katılan 724
şiirin hiçbiri beklenilen başarıya ulaşamayınca maarif vekilinin isteği
üzerine 17 Şubat 1921'de yazdığı İstiklal Marşı, 12 Mart'ta birinci TBMM
tarafından kabul edildi.Mısır�a Gidiş Sakarya zaferinden sonra kışları
Mısır'da geçiren Mehmed Âkif, daha sonra sürekli olarak Mısır'da
yaşamaya karar verdi. 1926'dan başlayarak Camiü'l-Mısriyye'de Türk dili
ve edebiyatı müderrisliği yaptı. Bu gönüllü sürgün hayatı sırasında
siroz hastalığına yakalandı ve hava değişimi için 1935'te Lübnan'a,
1936'da Antakya'ya birer gezi yaptı. Yurdunda ölmek isteği ile
Türkiye'ye döndü ve 27 Aralık 1936'da İstanbul'da öldü.

Dil Anlayışı Konuşma diline yaslandığı için kolayca yazılıvermiş
izlenimi veren şiirleri biçime ilişkin titiz bir tutumun örnekleridir.
Hem aruzdan doğan bağların üstesinden gelmiş, hem de şiirin bütününü
kapsayan bir iç musiki düzenini gözetmiştir. Dilde sadeleştirmeden yana
olan tutumunu her şiirinde ortaya koymuştur.Mehmed Âkif nazım diline bu
dilin tabii yapısını bozmadan elverişli olduğu gelişmeyi kazandırmış ve
aruz veznini yumuşatmıştır. Bu aynı zamanda Türkçe'nin şiir söylemedeki
imkanlarının ne ölçüde geniş olduğunu göstermesi demektir. Mehmed Âkif
dilin toplumsal kimliğini öne çıkarmış,üslupta özgünlük ve kişiselliğe
ulaşmıştır.Yenilikçi bir şair olarak, yaşadığı dönemde görülen ölçüsüz
yenilik eğiliminin bozucu etkilerine, ölçüsü işleviyle bağlantılı bir
şiir kurmak suretiyle sınır çekmeye çalışmıştır.

ESERLERİ Safahat, Süleymaniye Kürsüsünde, Hakkın Sesleri, Fatih
Kürsüsünde, Hatıralar, Âsım, Gölgeler.

Hakkında Yazılanlar

1.Mehmet Akif
Nurettin Topçu
Dergah Yayınları

�Büyük adam, eseriyle hayatını birleştiren adamdır. Biz onda şu
vasıfları arıyoruz: Önce ömründe ayni kanaatin, ayni imanın sahibi olan
adamdır. Devirlere, zaruretlere, cemiyetlere göre değişmez, muhitine
uymaz; muhiti kendine uydurur, uydurmazsa çarpışır. Cemiyetten daha
kuvvetlidir; cemiyeti sürükleyicidir. Bu karaktere sahip insanların,
yani değer yaratıcısı olanların bir kısmı zekasıyla, bir kısmı kalbi ve
hisleriyle, bir kısmı da iradesiyle başka insanlara ve cemiyete
üstündür, yaratıcıdır, sahiptir veya velidir. Bu üstün insanlar arasında
ise bazıları her bakımdan, hem zeka, hem duygu, hem de irade
kuvveleriyle cemiyetin insanlarına üstün durumdadırlar. Böylelerine
muvazeneli karakter sahipleri denir. Filhakika zeka, duygu ve irade
fonksiyonlarından yalnız bir kısmında üstünlüğe sahip olanlarda, alelade
olan ruh sahasına doğru açılmış bir yara halinde anormallikler, ruh ve
karakter sarsıntıları göze çarpmaktadır. Ancak muvazeneli karakter
sahipleri, bu sarsıntılardan korunmuş sağlam ruhlu insanlardır. Bu üç
türlü fonksiyonların da ayni seviyede yüksek ve keskin oluşu,
insanoğlunu hilkatin harikulade bir eseri yapabiliyor. İşte Akif
yaradılışın bu lutfuna uğramıştı. Ancak onu, iradesinin ateşli
tazyikiyle diğer sahalarda muvazenesizlikten koruyan pek mühim bir
sebebin var olduğu da unutulmamalıdır: Bu sebep, demirden bir iradeyi
ahenkdar bir ray üzerinde yürüten İslam terbiyesi ve Allah'a
imanıydı.Büyük adamların başka bir vasfı da münzevi oluşlarıdır. Onlar
kalabalığın içinde yalnız yaşarlar. Üçüncü bir vasıf olarak, büyük
adamların devlet ve ikbal mevkilerinden uzak durduklarını görüyoruz.