Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışı (T.B.M.M)

İstanbul'un işgalinden üç gün sonra, Atatürk ünlü 19 Mart 1920 tarihli
bildiriyi yayımladı. Bildiride,"olağanüstü yetkiler taşıyan bir Meclisin
Ankara'da toplanacağı, Meclis'e katılacak üyelerin nasıl seçilecekleri,
seçilerin engeç onbeş gün içinde yapılması gereği, kesin ve kararlı
ifadelerle yer alıyordu.

Ayrıca, dağılan Meclis-i Mebusan'ın üyeleri de Ankara'daki Meclis'e
katılabileceklerdi.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş temelleri Ankara'daki bu ilk tarihi
binada atıldı. Birinci Meclis Binası, Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın yönetim
yeri olarak pek çok tartışma ve millî kararlara sahne oldu: Bu yapı
bugün Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak, ilk yılların anılarını sergiliyor.

İllerde seçilen temsilciler ve Meclis-i Mebusan'ın bir kısım üyeleri
Ankara'ya geldiler.

Ankara'nın o günkü şartları içinde Meclis'in toplanabileceği elverişli
bir bina yok gibiydi. Sonunda, İkinci Meşrutiyet döneminde, İttihat ve
Terakki Cemiyeti kulübü olarak yapılmış tek katlı bir bina uygun
görüldü. Eksik kalmış yapı tamamlandı, okullardan toplanan ve halkın
katkısıyla sağlanan eşyalarla donatıldı.

Hazırlıklar tamamlanınca, Atatürk 21 Nisan'da yayınladığı ikinci bir
bildiri ile, Meclis'in 23 Nisan günü toplanacağını ve açılış töreninin
nasıl yapılacağını duyurdu.

23 Nisan 1920 Cuma sabahı erken saatlerde, Ankara'da bulunan herkes
Meclis Binası çevresinde toplandı.
Halk, kendi kaderine sahip çıkmanın coşkusu içindeydi. Hacı Bayram
Camii'nde kılınan öğle namazından sonra, Meclis binası girişinde gözleri
yaşartan muhteşem bir tören yapıldı. Saat 13.45'de, Ankara'ya gelebilen
115 milletvekili Meclis salonunda toplandı.

Parlamento geleneklerine göre, en yaşlı üye olan Sinop Milletvekili
Şerif Bey (1845), Başkanlık kürsüsüne çıktı ve aşağıdaki konuşmayı
yaparak Meclis'in ilk toplantısını açtı.

Burada Bulunan Saygıdeğer İnsanlar,
Istanbul'un geçici kaydiyle yabancı kuvvetler tarafından işgal olunduğu
ve bütün temelleri ile halifelik makamının ve hükümet merkezinin
bağımsızlığının yok edildiği hepimizce bilinmektedir. Bu duruma baş
eğmek, milletimizin, teklif olunan yabancı köleliğini kabul etmesi
demektir. Ancak tam bağımsızlık ile yaşamak için kesin olarak kararlı
bulunan ve ezelden beri hür ve başına buyruk yaşamış olan milletimiz,
kölelik durumunu son derece ve kesinlikle reddetmiş ve hemen vekillerini
toplamaya başlıyarak Yüksek Meclisimizi meydana getirmiştir.

Bu Yüksek Meclisin en yaşlı üyesi sıfatıyla ve Allah'ın yardımıyla
milletimizin iç ve dış tam bağımsızlık içinde alın yazısının
sorumluluğunu doğrudan doğruya yüklenip, kendi kendisini yönetmeye
başladığını bütün dünyaya ilan ederek, Büyük Millet Meclisi'ni açıyorum.

Bu açış konuşmasında, millî egemenliğe dayalı yeni Türk parlamentosunun
adı da "Büyük Millet Meclisi" olarak konulmuştu. Bu ad herkesçe
benimsedi. Daha sonra Atatürk'ün tüm konuşmalarında yer aldığı şekliyle
ve ilk kez 8 Şubat 1921 tarihli Bakanlar Kurulu Kararnamesinde de yazılı
olarak, "Türkiye Büyük Millet Meclisi" (TBMM) adı kalıcılık kazandı.

TBMM, 24 Nisan 1920 günü yaptığı ikinci toplantısında Mustafa Kemal
Paşa'yı (Atatürk), başkanlığa seçti. Mustafa Kemal Paşa, kendi
öncülüğünde kurulan TBMM'nin başkanlığını Cumhurbaşkanı seçildiği gün
olan 29 Ekim 1923 tarihine kadar sürdürdü.

TBMM, açılışından iki gün sonra, sadece yasama değil, yürütme gücüne de
sahip olacak hukukî ve siyasî yapısını düzenleme çalışmalarına başladı.
Bu düzenlemeler, TBMM'nin tam bir güçler birliği ilkesini benimsediğini
göstermişti.

2 Mayıs 1920'de Bakanlar Kurulunun seçilmesi hakkındaki yasa çıkarıldı.
11 Bakandan oluşan "Meclis Hükümeti", 5 Mayıs'da TBMM Başkanı Mustafa
Kemal Paşa'nın başkanlığında ilk toplantısını yaptı.

TBMM'nin açılışı ile birlikte, millî egemenliğe dayalı yeni Türk Devleti
doğmuş oluyordu. Birinci TBMM'nin iki temel hedefi, kesin zaferi
kazanmak ve yeni devletin otoritesini güçlendirmek, kalıcılığını
gerçekleştirmekti. Öncelikle, ülke topraklarının yabancı işgalinden
kurtarılması gerekiyordu.