Selçuk Bey

Selçuklu Devleti'ne adını veren Selçuk Bey, Aral Gölü ile Hazar Denizi
arasına hakim olan Oğuz Devleti'nin komutanlarından Dukak Subaşı'nın
oğludur. Babası ölünce, yerine, 18 yaşındaki Selçuk Bey, subaşı oldu.
Genç yaşına rağmen, yüksek mevkilere ulaşan Selçuk Bey'in giderek artan
itibarı, Oğuz Devleti'nin Yabgusu ve eşini rahatsız edince; Selçuk Bey,
kendisine bağlı aşiretiyle birlikte Oğuz Yabgu Devleti topraklarını terk
etti. Selçuk Bey ve maiyetindekiler, 985 ve takip eden yıllarda güneye
giderek, Seyhun Irmağı kenarındaki Cend şehrine geldi. Yerleştikleri
bölge, dönemin İslam ülkeleriyle sınır durumundaydı.
Selçuk Bey yönetimindeki Oğuz Türkleri, kısa zamanda İslamiyeti kabul
etti. Bu durum, Selçuk Bey ile Yabgu'nun arasını iyice açtı. Selçuk Bey,
"Müslümanlar, gayrimüslimlere haraç vermez' diyerek, Yabgu'nun haraç
memurlarını kovdu ve bağımsızlığını ilan etti. Ardından, çevresindeki
gayrimüslimlere karşı cihada başladı. Selçuk Bey'in istiklalini ilan
etmesi, Yabgu'ya karşı direnmesi ve cihada girişmesi, bölgede itibarını
giderek artırdı ve Yabgu'ya karşı olan Türk beyleri, kendisinin
etrafında toplanmaya başladı. Böylece, Maveraünnehir'de üstünlük
sağlayan Selçuk Bey, Müslüman olan Samanilerle anlaşarak, Buhara
yakınlarındaki Nur kasabasına yerleşti.

Mikâil, Arslan, İsrail, Yusuf ve Musa adındaki oğullarıyla birlikte,
Büyük Selçuklu Devleti'nin temellerini atan Selçuk Bey, yüz yaşında
vefat etti.