İşte referanduma gidecek Anayasa maddeleri 
Referanduma gidecek Anayasa Paketi’nde maddeleri Cumhurbaşkanı Abdullah Gül Anayasa Paketi'ni onayladı. Peki referanduma hangi düzenlemeler gidecek? Karar Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra Yüksek Seçim Kurulu
referandum tarihini belirleyecek. Peki siyasetin son bir ayına damga
vuran Anayasa Değişiklik Paketi'nde referanduma sunulacak düzenlemeler
neler?
Cumhurbaşkanı Gül'ün halkoyuna sunulmak üzere yayımlanması için
Başbakanlığa gönderdiği, ''Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı
Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'' şu düzenlemeleri
içeriyor:
iŞTE O DÜZENLEMELER Kadın-erkek eşitliği konusunda alınacak tedbirler,
Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacak. Çocuklar,
yaşlılar ve özürlüler ile harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri
ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı
sayılmayacak.
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
Herkes kendisi ile ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme
hakkına sahip olacak. Bu hak, kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler
hakkında bilgilendirme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini
veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp
kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsayacak. Kişisel veriler ancak kanunda
öngörülen hallerde veya kişinin açık rızası ile işlenebilecek.
YURT DIŞINA ÇIKIŞ YASAĞI
Yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması nedeniyle ve hakim kararıyla sınırlandırabilecek.
ÇOCUK İSTİSMARI Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça
aykırı olmadıkça ana ve babası ile kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve
sürdürme hakkına sahip olacak. Devlet, her türlü istismara karşı
çocukları koruyucu tedbirleri alacak.
SENDİKA VE TOPLU SÖZLEŞME
Aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunabilecek.
Memurlara ve diğer kamu görevlilerine toplu sözleşme yapma hakkı
tanınacak. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması
halinde, taraflar Kamu Görevlileri Kuruluna başvurabilecek. Kurul
kararları, kesin ve toplu sözleşme hükmünde olacak. Toplu sözleşme
emeklilere de yansıtılacak.
Greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketleri
sonucu grev uygulanan iş yerinde neden oldukları maddi zarardan sendika
sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grevi ve
lokavtı, genel grev ve lokavt, iş yeri işgali, iş yavaşlatma, verim
düşürme ve diğer direnişlere ilişkin yasaklar kaldırılacak.
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
''Kamu Denetçiliği Kurumu'' (ombudsmanlık) oluşturulacak.
Kurum, TBMM Başkanlığına bağlı olarak kurulacak ve idarenin işleyişi ile
ilgili şikayetleri inceleyecek. Kamu başdenetçisi TBMM tarafından gizli
oyla ve 4 yıl için seçilecek.
Milletvekilliğinin düşürülmesi uygulaması kaldırılacak.??
TBMM Başkanlık Divanı 2. dönem sonuna kadar görev yapacak.
YÜKSEK ASKERİ ŞURA KARARLARI Yüksek Askeri Şuranın (YAŞ) terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle
emekliye ayırma hariç, her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı
yolu açılacak.
İdari yargı, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olacak, ''yerindelik denetimi'' yapılamayacak.
TOPLU SÖZLEŞME HAKKI Memurlara verilen uyarma ve kınama cezaları yargı denetimine açılacak.
Adalet hizmetleri ile savcıların idari görevleri yönünden Adalet
Bakanlığınca denetimi, adalet müfettişleri ile hakim ve savcı
mesleğinden olan iç denetçiler; araştırma, inceleme ve soruşturma
işlemleri ise adalet müfettişlerince yapılacak.
ASKERİ YARGI Askeri yargının görev alanı yeniden belirlenecek. Askeri yargı, askeri
mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülecek. Askeri
mahkemeler, asker kişiler tarafından işlenen askeri suçlar ile bunların
asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili
olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli olacak.
Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve düzenin işleyişine karşı
suçlara ait davalar, her durumda adliye mahkemelerinde görülecek.
Siviller, savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak.
ANAYASA MAHKEMESİNİN YAPISI Anayasa Mahkemesi yeniden yapılandırılacak. Halen 11 asıl 4 yedek üyeli
Anayasa Mahkemesi, 17 asıl üyeden oluşacak. TBMM, 2 üyeyi, Sayıştay
Genel Kurulunun gösterdiği 3'er aday arasından, 1 üyeyi ise baro
başkanlarının avukatlar arasından göstereceği 3 aday arasından gizli
oyla seçecek.
Cumhurbaşkanı, 3 üyeyi Yargıtay, 2 üyeyi Danıştay, 1 üyeyi Askeri
Yargıtay, 1 üyeyi Askeri Yüksek İdare Mahkemesince gösterilecek 3'er
aday içinden; en az ikisi hukukçu olmak üzere 3 üyeyi ise YÖK'ün kendi
üyesi olmayan yüksek öğretim kurumları öğretim üyeleri arasından
göstereceği 3'er aday içinden seçecek. Cumhurbaşkanı, 4 üyeyi de üst
kademe yöneticileri, serbest avukatlar, 1. sınıf hakim ve savcılar ile
en az 5 yıl raportörlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından
belirleyecek. Anayasa Mahkemesi iki bölüm ve Genel Kurul halinde çalışacak. Bölümler,
başkanvekilinin başkanlığında 4 üyenin katılımı ile toplanacak. Genel
Kurul ise mahkeme başkanının veya başkanın belirleyeceği başkanvekilinin
başkanlığında en az 12 üye ile toplanacak. Bölümler ve genel kurul,
kararlarını salt çoğunluk ile alacak.
Siyasi partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları
ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara, Genel Kurul bakacak.
Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişikliğinde iptale, siyasi partilerin
kapatılmasına ya da devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar
verilebilmesi için toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğuyla
karar alacak.
Şekil bozukluğuna dayalı iptal davaları, Anayasa Mahkemesince öncelikle incelenip karara bağlanacak.
Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatıyla baktığı davalar dışında kalan
işleri, dosya üzerinden inceleyecek. Ancak, bireysel başvurularda
duruşma yapılmasına karar verilebilecek. Mahkeme, gerekli gördüğü
hallerde sözlü açıklamalarını dinlemek üzere ilgilileri ve konu üzerinde
bilgisi olanları çağırabilecek, siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin
davalarda, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısından sonra kapatılması istenen
siyasi partinin genel başkanlığının veya tayin edeceği bir vekilin
savunmasını dinleyecek.
Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt
çoğunluğu ile 4 yıl için bir başkan ve iki başkanvekili seçilecek.
Görev süresi bitenler yeniden seçilebilecek.
Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilecek. Bir kişi 2 defa
üyeliğe seçilemeyecek. 12 yıldan önce yaş sınırını dolduran üye emekliye
ayrılacak.
Anayasa Mahkemesinin mevcut yedek üyeleri ''asıl üye'' sıfatını kazanacak.
YÜCE DİVAN
Anayasa Mahkemesine kişisel başvuru yapılabilecek.
Meclis Başkanı, Genelkurmay Başkanı, kuvvet komutanları ile Jandarma
Genel Komutanı da görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda
yargılanacak. Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu
yapılabilecek. Genel Kurulun yeniden inceleme sonucu verdiği kararlar
kesin olacak.
Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyeleri için ''hakimlik teminatı'' geçerli olacak.
HSYK'NIN YAPISI
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) yeniden
yapılandırılacak. HSYK'nın halen 7 olan üye sayısı 22'e, 5 olan yedek
üye sayısı ise 12'a çıkarılacak. HSYK, 3 daire halinde çalışacak.
HSYK'nın Başkanı, Adalet Bakanı olmaya devam edecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarının Kurulda yer alması uygulaması da sürecek.
Kurulun, 4 asıl üyesi, yüksek öğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve
siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri, üst kademe
yöneticileri ile avukatlar arasından
Cumhurbaşkanınca; 3 asıl ve 3 yedek
üyesi, Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca; 2 asıl ve 2
yedek üyesi, Danıştay üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulunca; 1
asıl ve 1 yedek üyesi, Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulunca kendi
üyeleri arasından; 7 asıl ve 4 yedek üyesi, birinci sınıf olup, birinci
sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hakim ve
savcıları arasından adli yargı hakim ve savcılarınca; 3 asıl ve 2 yedek
üyesi idari yargı hakim ve savcıları arasından idari yargı hakim ve
savcılarınca dört yıl için seçilecek. Süresi biten üyeler yeniden
seçilebilecek.
Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde yapılacak.
Kurulun ''meslekten çıkarma'' cezasına ilişkin kararlarına itiraz yolu
getirilecek. Kurulun diğer kararlarına karşı yargı mercilerine
başvurulamayacak.
HSYK'nın mevcut asıl ve yedek üyelerinin görevleri, seçildikleri sürenin sonuna kadar devam edecek.
GEÇİCİ 15. MADDE ''Ekonomik ve Sosyal Konsey'' Anayasa kapsamına alınacak.
12 Eylül dönemindeki Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ile bu dönemde
kurulan hükümetler ve Danışma Meclisi'nde görev alanların yargılanmasını
önleyen geçici 15. maddesi yürürlükten kaldırıldı.
Anayasa değişikliği halkoyuna sunulurken tümüyle oylanacak.
