GALATASARAY

Galatasaray Spor Kulubü, merkezi İstanbul'da olan, özellikle Profesyonel Futbol Takımı ile ünlü, Türk spor kulübüdür.

1905 yılında Ali Sami Yen ve arkadaşları tarafından, öğrenci oldukları ve kuruluş tarihi 1481'lere dayanan Galatasaray Lisesi'nde kurulan kulüp, futbol branşında şu ana kadar 17 kez Türkiye Ligi şampiyonu olmuş; 2000 yılında da UEFA Kupası ve UEFA Süper Kupası'nı kazanmıştır. 2000 yılında bu başarılarından dolayı UEFA tarafından o yılın Eylül ayında Millenium Kupası ile ödüllendirilen ve kupası Franz Beckenbauer tarafından verilen Galatasaray, ayrıca Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu (IFFHS-International Federation of Football History & Statistics) tarafından yapılan "Dünyanın en iyi futbol kulüpleri" istatistik çalışmasında, 2000 Ağustos ayı en iyi takımı [1] olarak gösterilmiş ve o yılın sonunda dünyada yılın en iyi 2.takımı olmuştur. [2] 2001 Ocak ayında ise puan sıralamasında 1. sıraya yükselerek ayın lideri olmuştur. Son yapılan araştırmalarda Türkiye' deki en büyük taraftar kitlesine sahip kulüp olarak belirtilmektedir.[3][4]

Galatasaray UEFA Kupası'nı yenilmeden ve Şampiyonlar Ligi gruplarını 3. olarak bitirip kazanan tek takımdır. 1999-2000 yılında, UEFA Kupası finalinde İngiltere'nin Arsenal kulübünü penaltılarla yenerek, bir Avrupa Kupası kazanan ilk ve tek Türk futbol kulübü olmuştur.[5] Galatasaray aynı yıl; Süper Kupayı'da Real Madrid'i 2-1 yenerek kazanmıştır.[6] Avrupa'da en fazla başarı yakalamış Türk takımı olan Galatasaray' ın Avrupalı rakiplerine oranla mütevazı olarak görülen kadrosuyla kazandığı UEFA Kupası ve Süper Kupa dünyada büyük bir başarı olarak görülmüş, böylece Galatasaray adı tüm dünya tarafından tanınan bir marka hâline gelmiş[4] ve kulüp dünya çapında büyük bir taraftar topluluğu kazanmıştır. Kulüp Avrupa' daki popülerliğini halen devam ettirmektedir.[7][8][9]

2004 yılında Polonya' nın Poznan kentinde gerçekleşen 23 yaş altı Dünya Şampiyonası hafif kilo İki Tek kategorisinde İhsan Emre Vural ve Ahmet Yumrukaya ikilisi kürek sporunda Türkiye' ye ilk defa dünya şampiyonluğu getirdiler. [10]

28 Haziran 2008 Fransa' nın Pau şehrinde yapılan 49. Avrupa Briç Şampiyona' sında Galatasaray Briç takımı oyuncularından Ergun Korkut' un takım kaptanı olduğu ve Galatasaray Briç Takım Kaptanı Orhan Ekinci' nin ortağı olduğu Türkiye Takımı, Avrupa Şampiyonu olmuştur.[11][12]

2008 yılında bir diğer başarıya imza atılmış olunup, Galatasaray Spor Kulübü Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı, Avrupa Tekerlekli Sandalye Basketbol şampiyonası finalinde Alman rakibi RSV Lahn-Dill' i[5] 63-51 yenerek bu dalda Avrupa Şampiyonlar Ligi Şampiyonu olmuştur.[13][14] Daha sonra Galatasaray, Japonya' da düzenlenen kıtalararası şampiyonada Kanada' lı British Columbia[6] takımını 77-62 mağlup ederek ve namağlup Dünya Şampiyonu olarak Türkiye' de kulüp bazında en büyük başarıya imza atmıştır.[7]

2009 yılında ise Galatasaray Bayan Basketbol Takımı FIBA Eurocup finalinde İtalyan Cras Basket Taranto[8] takımını 82-61 yenerek Avrupa Şampiyonu ünvanını almıştır.[15]

2009 yılında yeni bir başarıya imza atılmış olunup, Galatasaray Spor Kulübü Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı, Avrupa Tekerlekli Sandalye Basketbol şampiyonası finalinde Alman rakibi RSC-Rollis Zwickau' yu[9] 82-73 yenerek bu dalda üstüste 2. kez Avrupa Şampiyonlar Ligi Şampiyonu olmuştur.[16][17]

Şu an uluslararası çapta 5 Avrupa ve 1 Dünya Şampiyonluğu Kupası Galatasaray Müzesi' ndedir.

BAŞARILAR
Süper Kupa
Şampiyonluk: 1 ---- Katılım: 1
2000 Şampiyon Mircea Lucescu Real Madrid karşısında 1-1 eşitlikten sonra altın gol uygulamasıyla kazanmıştır
Şampiyonlar Ligi
Şampiyonluk: 0 ---- Katılım: 19
1962-63 Çeyrek Final Gündüz Kılıç AC Milan tarafından 1-3 İstanbul'da, 0-5 İtalya'daki sonuçlarla elendi
1969-70 Çeyrek Final Toma Kaleperoviç Legia Varşova tarafından 1-1 İstanbul'da, 0-2 Polonya'daki sonuçlarla elendi
1988-89 Yarı Final Mustafa Denizli Steaua Bükreş tarafından 1-1 İstanbul'da, 0-4 Romanya'daki sonuçlarla elendi
1993-94 Çeyrek Final Rainer Hollmann Manchester United'ı 3-3 ve 0-0'lık skorlarla eledi
2000-01 Çeyrek Final Mircea Lucescu Real Madrid tarafıdan 3-2 İstanbul'da, 0-3 İspanya'daki sonuçlarla elendi
UEFA Kupası
Şampiyonluk: 1 ---- Katılım: 10
1999-00 Şampiyon Fatih Terim Arsenal karşısında 0-0 eşitlikten sonra penaltılarla 4-1 kazandı.
Kupa Galipleri Kupası
Şampiyonluk: 0 ---- Katılım: 8
1991-92 Çeyrek Final Mustafa Denizli Werder Bremen tarafından 2-1 Almanya'da, 0-0 İstanbul'daki sonuçlarla elendi

Şampiyonlar Ligi
Galatasaray, formatı 1993 yılında değişerek Şampiyonlar Ligi adını alan turnuvaya on defa, eski adıyla Şampiyon Kulüpler Kupasına ise dokuz defa katılmış, toplamda 19 kere Avrupanın en prestijli kupası için yarışmıştır.

UEFA Kupası
Galatasaray tarihinin en büyük başarısı, aynı zamanda Türk futbol tarihinin en büyük başarısı olarak da nitelenen UEFA Kupası zaferidir.[20]

UEFA Süper Kupası
UEFA tarafından her yıl, Şampiyonlar Ligi şampiyonu ile UEFA Kupası şampiyonunun karşılaştığı ve Avrupa' nın en büyüğünün belirleneceği bir maç düzenlenmektedir. Kazanan takım Avrupa Süper Kupası' nı kazanmaktadır. 2000 yılında da UEFA Kupası şampiyonu Galatasaray ile Şampiyonlar Ligi şampiyonu Real Madrid, 25 Ağustos 2000'de Monaco'da karşılaşmış, maçı Jardel'in attığı iki golle Galatasaray 2-1 kazanmıştır.[21] Böylece Galatasaray kulüp müzesine aynı yıl ikinci Avrupa kupasını koymayı başarmıştır.[6]


Ulusal Başarıları
Profesyonellik Öncesi (1905-1959)
Galatasaray uluslararası arenada olduğu gibi, gerek profesyonel dönemde, gerekse 1960 öncesi futbolun Türkiye'de yeni gelişmekte olduğu amatör dönemlerde ülkenin en başarılı ve öncü kulüplerinden olmuştur.

1905 yılında Galatasaray’ı kuran Ali Sami Yen de bir futbolcudur ve ilk kurulan Türk futbol takımı Galatasaraydır.[22] Bunda Galatasaray Lisesi gibi köklü bir kurumun içinden çıkmasının da payı vardır. Doğal olarak ilk lig maçları, ilk goller ve galibiyetler Galatasaray'a nasip olmuştur. Galatasaray, 1905-1906 sezonunda İstanbul Ligi'ne katılmış, 1907-1908'de ise kazandığı ilk şampiyonlukla Türk futbol tarihi için bambaşka bir başlangıcı müjdelemiştir. Yabancı takımlarla aynı ligde oynayan ve şampiyonluk yaşayan Galatasaray, yeni Türk takımlarının kurulması için de örnek olmuştur. Mekteb-i Sultani öğrencilerinin ardından Fenerbahçe ve Beşiktaş da onları takip edince Türk futbolu yeni bir boyuta doğru ilerlemeye başlamıştır.[22] 1911 yılında Macar Klojvar takımıyla deplasmanda yaptığı maçla da ülke dışına çıkarak ilk maç yapan takım yine Galatasaraydır.

Türk sporunun ilk teşkilatı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakı, yine Ali Sami Yen tarafından kurulmuştur. Türkiye Futbol Federasyonu'nu ise, yıllar sonra Galatasaray Başkanlığı da yapacak olan Yusuf Ziya Öniş'in başkanlığında, 1923 yılında Şehzadebaşı'ndaki Letafet Apartmanı salonunda yapılan toplantıda 'Futbol Heyet-i Müttehidesi' adıyla kurulmuştur. Ardından FIFA'ya başvurulmuş ve Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'nın 26. üyesi olmuştur.[23]

Profesyonellik öncesi dönemde, İstanbul Ligi, Cuma Ligi, Pazar Ligi gibi değişik isimlerle oynanan lig maçlarında Galatasaray, o dönemin diğer başarılı takımları Altınordu, Moda, Fenerbahçe ve Beşiktaş'la birlikte şampiyonluk mücadelesi yapmış ve defalarca şampiyon olmuştur. Bu dönemde kazanılan en anlamlı kupalardan biri de 1928 yılındaki Gazi Büstü' dür. Gazi Büstü, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk yaşarken adına düzenlenen ilk ve tek kupadır. Taksim stadında oynanan maçı Fenerbahçe’ yi 4-0 yenen Galatasaray kazanmıştır. Bu anlamlı büst, halen Galatasaray Müzesi' nde bulunmaktadır. Yılda bir defaya mahsus olmak üzere, 10 Kasım günleri yapılan anma törenlerinde kullanılmaktadır.[24]

Profesyonellik Sonrası (1959-)
Süper Lig Şampiyonluğu (17)
Sezon Teknik Direktör
1962 Gündüz Kılıç
1963 Gündüz Kılıç
1969 Toma Kaleperovic
1971 Coşkun Özarı / Birch
1972 Brian Birch
1973 Brian Birch
1987 Jupp Derwall
1988 Derwall / M.Denizli
1993 Karl-Heinz Feldkamp
1994 Rainer Hollmann
1997 Fatih Terim
1998 Fatih Terim
1999 Fatih Terim
2000 Fatih Terim
2002 Mircea Lucescu
2006 Eric Gerets
2008 Karl Heinz Feldkamp / Cevat Güler
Türkiye Kupası (14)
Sezon Teknik Direktör
1963 Gündüz Kılıç
1964 Gündüz Kılıç
1965 Gündüz Kılıç
1966 Gündüz Kılıç
1973 Brian Birch
1976 Fethi Demircan
1982 Brian Birch
1985 Jupp Derwall
1991 Mustafa Denizli
1993 Karl-Heinz Feldkamp
1996 Graeme Souness
1999 Fatih Terim
2000 Fatih Terim
2005 Gheorghe Hagi
Cumhurbaşkanlığı Kupası ve Türkiye Süper Kupası (11)
Sezon Teknik Direktör
1966 Gündüz Kılıç
1969 Toma Kaleperoviç
1972 Brian Birch
1982 Brian Birch
1987 Jupp Derwall
1988 Mustafa Denizli
1991 Mustafa Denizli
1993 Rainer Hollmann
1996 Fatih Terim
1997 Fatih Terim
2008 Michael Skibbe
Başbakanlık Kupası (5)
1975 Don Howe
1979 Turgay Şeren
1986 Jupp Derwall
1990 Sigfried Held
1995 Müfit Erkasap