Soruşturma Komisyonu’nun
sorularını yanıtlayan İngiltere eski Başbakanı, sokakta yüzlerce kişi,
“Yalancı Blair” sloganları atarken, Irak
Savaşı’nı haklı çıkarmaya çalıştı; Saddam’ın kitle imha silahlarını 45
dakikada harekete geçirebileceği söyleminin abartılı olduğunu kabul etti
* Blair yalan
söyledi, binlerce kişi öldüİngiltere’nin eski Başbakanı Tony Blair, dün 5 kişilik Irak
Soruşturma Komisyonu önünde 2003’teki Irak’ın işgali konusunda 6 saat
süreyle bilgi verirken, dışarıda toplanan gruplar, Blair’in halka yalan
söylediğini, Irak halkına karşı işlediği suçlardan dolayı Lahey’de
yargılanması gerektiğini haykırdı.
Blair, bir yaptırımla
sonuçlanmayacak, ancak gerçeklerin ortaya çıkarılmasını amaçlayan
sorgusunun başında, ABD’deki 11 Eylül saldırılarından sonra kitle imha silahlarına
sahip teröristlerin oluşturduğu tehlikeye ilişkin algılarının kökünden
değiştiğini anlattı. İngiltere’nin ABD’nin Irak’ı işgaline katılmak için
verdiği kararı savunan Blair, 11 Eylül’den sonra Saddam Hüseyin’in daha büyük bir tehdit haline
gelmediğini, ancak Irak’ın işgalini, “Daha çok kişinin ölümüyle
sonuçlanacak, yeni bir terörist saldırının düzenlenmesinden duyduğu korkular
nedeniyle” desteklediğini kaydetti.
Irak’ın devrik lideri Saddam
Hüseyin’i “canavar” diye tanımlayan Blair, “Eğer dini fanatizmden ilham
alan bu insanlar 30 bin kişiyi öldürebilecek duruma gelebilselerdi bunu
yapacaklardı. Bu andan itibaren, İran,
Libya, Kuzey Kore,
Irak... tüm bu rejimlerin varlığına son verilmeliydi. Ana düşüncem, ‘11
Eylül’den sonra eğer siz kitle imha silahlarına sahip bir devletseniz
durmak zorundasınız’ yönünde çok güçlü, açık ve vazgeçilmez bir mesaj
vermekti” ifadesini kullandı.
‘Yine yapardım’Blair,
Eylül 2002’de yaptığı Irak’ın 45 dakika içinde kitle imha silahlarını
harekete geçirebileceği açıklamasının da abartılı olduğunu kabul etti.
Blair bu ifadeyle aslında füzeleri değil, cephe mühimmatını kastettiğini
söyledi.
Oturumun sonlarına doğru, aldığı kararlarla ilgili olarak
pişmanlık duyup duymadığı sorulunca Blair, “Ben başbakan olarak bu
kararı almak zorundaydım. Bu büyük bir sorumluluktu, bunu düşünmediğim
bir gün bile geçmiyor” dedi. Doğru kararı aldığını savunan Blair, “Bugün
de olsa yine aynı şeyi yapardım” diye ekledi.
5 kişilik komisyon
özellikle Blair’in hangi tarihte dönemin ABD Başkanı George W Bush’a
Irak’ın işgali konusunda destek vermeyi vaat ettiğini ortaya çıkarmak
istiyordu. İngiltere’nin eski Washington Büyükelçisi Christopher Meyer, Blair’in
işgalden bir yıl önce 2002’de Bush’a böyle bir söz verdiğini ileri
sürmüştü.
Meyer, Nisan 2002’de Bush’un Teksas’taki Crawford çiftliğinde buluşan iki liderin
Irak’ın işgali için yapılan bir anlaşmaya kanlarıyla imza attıklarını
iddia etmişti. Tony Blair bu konuda George W. Bush’a bir söz
vermediğini, ancak Irak’ın kitle imha silahları konusunda “Sizinle
birlikteyiz” dediğini aktardı.
Yüzlerce
kişi Blair’i, “Bliar” (Büyük yalancı ) pankartlarıyla protesto etti.
Göstericiler arasında savaşta yakınlarını kaybedenler de vardı.
NE SÖYLEMİŞTİ?Blair, 24 Eylül
2002’de Irak’ın işgali için parlamentodan onay isterken, “Saddam’ın
kitle imha silahlarıyla ilgili programı aktif, ayrıntılı ve büyüyor.
Saddam’ı baskı altında tutma politikası sonuç vermedi. Kitle imha
silahları programı durdurulmadı, yürüyor” demişti.
Salona arka kapıdan girdi Koyu
lacivert takım elbise giyip kırmızı kravat takan Tony BLair (56),
protestocularla karşılaşmamak için sabahın erken saatlerinde henüz güneş
doğmadan ifade verdiği salona arka kapıdan giriş yaptı. Başlangıçta
soluk ve sinirli görünen eski Başbakan konuştukça açıldı ve kendini
toparladı. Protestocuların arasında Irak’ta oğullarını kaybeden asker
yakınları da vardı. 10 yıl başbakanlık yapan Blair halen Ortadoğu barışıyla ilgili faaliyetlerde bulunuyor.
İNGİLİZ
MEDYASI
‘Teflon Tony denizanası gibi kaygan’‘Sanık
sandalyesi’ne oturan İngiltere eski Başbakanı Tony Blair için Evening
Standard gazetesi, BBC ve TV kanallarıyla yorumcular şu
ifadeleri kullandı:
- “Her zaman olduğu gibi, denizanası gibi
kaygan.”
- “Batı Avrupa’nın en başarılı politikacısı
olarak nitelendirilen İngiltere eski Başbakanı Tony Blair adeta Nurnberg
mahkemelerindeki gibi tek kişilik sanık sandalyesine oturdu.”
-
“Beyazlamış saçlarıyla başbakanlık dönemlerinden daha yaşlı bir
görünümde olan Blair’de değişmeyen tek bir şey vardı. O da, tarzı.”
-
“Sorgulama sırasında Blair’in bezgin, bitkin ve strese girmiş bir
görünümde olacağını umanlar hayal kırıklığına uğradı.”
- “Tony
Blair’e başbakanlığı döneminde, ‘Teflon Tony’ adını takmışlardı. Ve bu
adın hâlâ geçerli olduğunu bu soruşturma da ispat etti. Gerçekten hiçbir
tarafta açık vermedi. Zaafları olan konularda bile konuyu dağıtarak
kurtulmayı başardı.”
- “Tony Blair’in özellikle Irak’ta evlatlarını
kaybeden İngiliz askerlerinin anne ve babaları bir özür bekliyorlardı.
Ancak istediklerini alamadılar. Bütün gün sesiz duruşmayı izleyen ölen
asker yakınları, Tony Blair’in özür dilemeyip, ‘Bugün olsa yine
yapardım’ demesi üzerine protesto sesleri yükseldi. İngiliz basını bunun birçok İngilizi kızdıracağını
ileri sürdü.”
- Yorumcular, “Blair’in kendisini sorgulayanlara
meydan okuyucu bir tavır takınmadığını ve soruşturmanın gerekleri neyse
onu yerine getirdiğini” söylediler.
