Beriberi Hastalığı

Vücutta yaygın sinir yangıları, zayıflık, felçler, dokularda şişme,
ussal yetersizlikler ve sonuçta kalp yetmezliği ile kendini gösteren bir
hastalık. Beslenmede B1 (tiamin) vitaminin yokluğuna bağlı bir
hastalıktır.

Bu hastalık özellikle Japonya, Çin, Malaya, Fiji, Hindistan, Batı
Afrika, Batı Avustralya ve Meksika körfezi gibi kabuksuz pirincin günlük
beslenmede önemli bir yer aldığı yörelerde görülür. Labrador ve
Newfoundland gibi beyaz buğday ununun bol kullanıldığı yerlerde de
beriberiye rastlanır.

Beriberi hastalığında görülen sinir yetersizlikleri, güvercinlere
kabuksuz pirinç verilerek deneysel yoldan da gerçekleştirilebilmiştir.
Pirinç kabuğu yada bundan elde edilen kristal şeklinde bir maddeden,
günde 5 mg. kadar verilmesi, beriberi hastalığının iyileştirilmesine yol
açar. Eskiden B vitamini olarak adlandırılmış olan bu suda eriyen
maddeye, daha sonra, öbür b grubu vitaminlerinden ayrılabilmek amacıyla
B1 adı verilmiştir. Bir süre aneurin olarak da adlandırılan bu
bileşiğin, bugün en yaygın kullanılan adı tiamindir.

Beriberi hastalığında beyin dokusu, şekerin varlığı halinde, yavaş
gelişen bir işlemle oksijenden yararlanmaktadır. Karbonhidratların
oksitlenmesindeki bu ağırlığı tiamin hızlandırır. Tiamin bütün canlı
hücrelerde bir miktar bulunur. Bu nedenle hemen hemen bütün besinlerde
vardır. Yağda eriyemediğinden tereyağından hayvansal ya da bitkisel
yağlardan elde edilemez. Değirmenlerde gerek buğdayın, gerekse pirincin
öğütülmesi tiaminin büyük çapta kaybolmasına yol açmaktadır. Beyaz
buğday unundan yapılmış olan ekmek yenilmesi, batı ülkelerinde bile
zaman zaman beriberi vakalarının görülmesine yol açmaktadır. Yapay
tiamin çok ucuzdur; bazı ülkelerde değirmenciler beyaz una bu maddeyi
katmak zorundadırlar. Normal bir hayat yaşayan bir erişkinin günde 1.3
mg. Kadar tiamin alması gerekir.

Beriberi hastalığı belli başlı üç şekilde görülür; Çocuk
beriberisi, yaş beriberi, kuru beriberi.



Çocuk beriberisi: Genellikle yaşamın ilk yıllarında belirir. Bir ile
dört ay arasındaki bebeklerde görülen ivegen türü yaygındır. Bebekte
solunum güçlüğü, kalp atışının hızlanması, kusma, kan basıncının ve
vücut sıcaklığının düşüklüğü dikkat çeker. Vücut kasılmaları, kalp
yetmezliği, akciğerlerde kalp yetmezliğine bağlı sıvı birikimi ve bu
nedenle solunum güçlüğü, dudaklarda ve dilde morarma, ses tellerinde
felç görülebilir.