Şah İsmail II

Safevî şahlarının üçüncüsü. Şah Tahmasb’ın oğludur. Gençliğinde, babası
Şah Tahmasb (1524-1576) zamânında uzun yıllar hapis yattı. Kahkaha
Kalesindeki mahkûmiyeti sırasında, Safevî şahı babası Tahmasb 1576’da
ölünce, kızkardeşi Perihan vâsıtasıyla hapisten kurtarıldı. İktidar yolu
açıldı. Rumlu (Anadolulu) Avşar ve Tekeli gibi Türk oymaklarının
desteğiyle kardeşi Haydar Mirza’yı öldürüp, İkinci Şah İsmâil-i Safevî
adıyla 22 Ağustos 1576’da Safevî tahtına geçti. Sünnî olup, Şâfiî
mezhebindeydi.
İkinci Şah İsmâil, Safevî Şahı olmasıyla iktidarını kuvvetlendirme
faaliyetini başlattı. Safevî devlet kadrosunu sarmış sapıklara karşı
temizlik hareketine başladı. Kendi adamlarını devlet kadrolarına tâyin
etti. Râfizîliği yasaklayıp, Sünnîliğini ilân etti. Devlet kadrosundan
uzaklaştırdığı memurlar ve sapıklar, aleyhine propaganda başlatıp,
devlete isyan ettiler. Bunlardan, tespit ettiği, Şah Tahmasb’ın
adamlarından ve askerlerden otuz binini cezâlandırdı. Ehl-i beyt,
Eshâb-ı kirâm ve İslâm âlimlerine küfür ve kötülemeleri ortadan
kaldırdı. Câmilerde halîfe hazret-i Ebû Bekr, hazret-i Ömer ve hazret-i
Osman’ın kötülenmesini yasakladı. Müslümanlara hürriyet tanıdı. Âdil
unvanını aldı. Doğu Anadolu’daki, Osmanlı Devletine tâbi emîrlerin
teveccühünü kazandı.

İkinci Şah İsmâil Safevî, ülkesinde, kısa zamanda büyük hizmetler ve
icraatlar yaptıysa da, doğru yoldan ayrılmış Safevîlerin düşmanlığını
kazandı. 24 Kasım 1577’de zehirletilerek, bir rivâyete göre de Safevî
askerlerinin isyânı üzerine şehit edildi. Safevî tahtına, kardeşi
Muhammed Hüdâbende geçti.