Yaş Antlaşması

1787-1791 harbi sonunda, 10 Ocak
1792 tarihinde imzalanan Osmanlı-Rus Antlaşması. Osmanlı Devleti'nin,
Kırım’ı kurtarmak gayesiyle, 19 Ağustos 1787’de, Rusya’ya açtığı savaş,
Avusturya’nın da savaşa dahil olmasıyla, aleyhte gelişti. Özi, Kili,
İsmail, Anapa ve Soğucak gibi kaleler, Rusların eline geçti. Neticede,
İngiltere, Prusya ve İspanya’nın arabuluculuğuyla, 18 Ağustos 1791
tarihinde, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, sekiz aylık bir süre için
Kalas Mütarekesi imzalandı. Arkasından, Kasım 1791’de, Yaş kasabasında
barış görüşmelerine başlandı. Yaklaşık iki buçuk ay süren uzun ve çetin
müzakerelerden sonra, 10 Ocak 1792 tarihinde, Osmanlı Devletiyle Rusya
arasında Yaş Barış Antlaşması imzalandı. Tamamı on üç madde olan bu
antlaşmaya göre:
1. 1774 Kaynarca, 1779 Aynalıkavak, 1783 Ticaret ve 1784’te Kırım ile
Taman’ın ilhakıyla Koban Nehrinin hudut tayini hakkındaki
antlaşmalar yine eskisi gibi kalıyordu.

2. Turla (Dinyester) Nehri hudut kesilerek, bunun sol tarafındaki arazi,
yani Aksu ile Turla arasındaki Özi Kırı, Özi Kalesi, Ruslara terk
edildi. Sağ tarafındaki memleketler, yani Bender, Akkerman, Kili, İsmail
ve diğer tarafta Rusların işgalindeki kale ve şehirler Osmanlılara
iade ediliyordu.

3. Boğdan Voyvodalığının borçları ve geride kalan vergileri iptal
edilecek ve antlaşmadan sonraki iki yıl, her türlü vergiden muaf
tutulacaktı. Af ilan edilip, isteyenler yine memleketlerine
dönebileceklerdi.

4. Tiflis Hanlığına, Çıldır valileri veya beyleri tarafından taarruz
olunmayacaktı.

5. Kuzey Afrika’daki Garb Ocakları, Rus ticaret gemilerine taarruzda
bulunurlarsa, zarar tazmin edilecekti.

Böylece, Yaş Antlaşmasının da imzalanmasıyla, 1787 yılında Osmanlı
Devletiyle Rusya arasında başlayan, sonra da Avusturya’nın katılmasıyla
genişleyen savaş fiilen ve resmen sona ermiş oldu.