Nihilizm Nedir ve Nasıl Yayılmıştır?

Hiççilik olarak da bilinir. 19. yüzyılda Rusya'da Çarl II. Alexander'ın
hükümdarlığının ilk yıllarında ortaya çıkan, şüpheci temellere dayalı
felsefe anlayışıdır. Ortaçağ'da bazı heretiklere yakıştırılan bu terim,
Rus Edebiyatı'nda ilk kez Nedejin'in bir makalesinde Puşkin için
kullanıldı.

Katkov ise nihilizmin ahlaki ilkelerin tümünü yadsıması nedeniyle
toplumu tehdit ettiğini ileri sürmüştür. Nihilist Bazarov, bu terimin
yaygınlaşmasını sağlamıştır. Zamanla 1860'ların ve 1870'lerin
nihilistleri, geleneklere ve toplumsal düzene başkaldıran, düzensiz,
dağınık, bakımsız, inatçı kişiler olarak görülmeye başlandı. Bundan
sonra da Alexander'ın öldürülmesi ve mutlakiyetçiliğe karşı yeraltı
örgütlerinin başvurduğu siyasi terörler birlikte anılır.

Nihilizm, temelde estetizmin bütün biçimlerini yadsıyor, yararcılığı ve
bilimsel usçuluğu savunuyordu. Toplumsal bilimleri ve klasik felsefe
sistemlerini bütünü ile reddediyordu. Yalın olgucu ve maddeci bir
tutumla, yerleşik toplumsal düzene başkaldırıyı temsil ediyor; devlet,
kilise ya da aile otoritesine karşı çıkıyordu. Yalnızca bilimsel
doğruları temel alıyor, ancak bilimin bütün toplumsal sorunların
üstesinden gelebileceğini ve bütün kötülüklerin cehaletten
kaynaklandığını kabul ediyordu.