Albert Einstein

Albert Einstein (14 Mart 1879 - 18 Nisan 1955) , Yahudi asıllı Alman
teorik fizikçi.
20. yüzyılın en önemli kuramsal fizikçisi olarak nitelenen Albert
Einstein, Görelilik kuramını (diğer adları ile İzafiyet Teorisi ya da
Rölativite Kuramı) geliştirmiş, kuantum mekaniği, istatistiksel mekanik
ve kozmoloji dallarına önemli katkılar sağlamıştır. Kuramsal fiziğine
katkılarından ve fotoelektrik etki olayına getirdiği açıklamadan dolayı
1921 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür. (Nobel Ödülü'nün ve Nobel
Komitesi'nin o zamanki ilkeleri doğrultusunda, bugün en önemli katkısı
olarak nitelendirilen Görelilik kuramı fazla kuramsal bulunmuş ve ödülde
açıkça söz konusu edilmemiştir.)

Hayatı
Einstein 1879 yılında Güney Almanya’nın Ulm kentinde dünyaya geldi.
Babası küçük bir elektrokimya fabrikasının sahibi; annesi ise, klasik
müziğe meraklı, eğitimli bir ev hanımıydı. Konuşmaya geç başlaması ve
içine kapanık bir çocuk olması, ailesini tedirginliğe düşürmüşse de,
sonraki yıllarda bu korkularının gereksizliği anlaşılacaktı. Giderek
meraklı, hayal gücü zengin bir çocuk olarak büyüyordu.
Okulu hiçbir zaman sevemedi. Gerçekten de, genç Einstein’ın ileride
ortaya çıkacak dehasının temelleri, kendisinin de sonradan belirttiği
gibi, okulda değil başka yerlerde atılmıştı: “Çocukluğumda yaşadığım iki
önemli olayı unutamam. Biri, beş yaşında iken amcamın armağanı pusulada
bulduğum gizem; diğeri on iki yaşındayken tanıştığım Öklid
geometrisi.Gençliğinde bu geometrinin büyüsüne kapılmayan bir kimsenin,
ileride kuramsal bilimde parlak bir atılım yapabileceği hiç
beklenmemelidir!”
Lise öğrenimini 1894′te İsviçre’de tamamladı ve 1896′da Zürih Politeknik
Enstitüsü’ne (ETH) girdi.
Einstein, Sırp asıllı Mileva Maric adlı bir fizik öğrencisi ile evlendi.
Mileva, Einstein’nın 1905′te çıkardığı araştırmanın matematik
hesaplarında yardımcı olmuştur.
1955′te hayata gözlerini yumana kadar bilim dünyasına çok şey kattı.
1916′da yayımladığı “Genel Görelilik Kuramı“, 1921′de “fotoelektrik etki
ve kuramsal fizik" alanında çalışmalarıyla aldığı Nobel Fizik Ödülü,
dahinin en önemli başarılarından sadece ikisi ya bilinmeyen dünyası…
Bern’de federal patent dairesinde görev aldı. Bu görevden arta kalan
zamanlarda çağdaş fizikte ortaya atılmaya başlanan problemler üzerinde
düşünme fırsatı buldu. Önce atomun yapısı ve Max Planck’ın kuantum
teorisi ile ilgilendi. Brown hareketine ihtimaller hesabını uygulayarak
bunun teorisini kurdu ve Avogadro sayısının değerini hesaplayarak
teorisini test etti. Kuantum teorisinin önemini ilk anlayan
fizikçilerden birisi oldu ve bunu ışıma enerjisine uyguladı. Bu da onun,
ışık tanecikleri veya fotonlar hipotezini kurmasını ve fotoelektrik
olayını açıklayabilmesini sağladı.
1905 yılında “Annalen der Physik” dergisinde bu çalışmalarını açıklayan
iki yazısından başka, üçüncü bir yazısı daha çıktı ve bu yazıda
görecelik teorisinin temelini attı. Teorileri sert tartışmalara yol
açtı. 1909′da Zürih Üniversitesi’nde öğretim görevlisi oldu. Prag’da bir
yıl kaldıktan sonra, Zürih Politeknik Enstitüsü’nde profesör oldu.
1913′de Berlin Kaiser-Wilhelm Enstitüsü’nde ders verdi ve Prusya
Bilimler akademisine üye seçildi. Bir bilim adamı olarak 1. Dünya
Savaşı’nda tarafsız kaldı. İlk eşinden Hans ve Eduard isminde iki erkek
çocuk sahibi olan bilim adamını 1914 yılında eşi terk etti. 1. Dünya
Savaşı nedeniyle yiyecek kıtlığı sırasında mide ağrıları çeken bilim
adamına kuzeni Elsa bakmış ve ikinci defa kuzeni Elsa ile evlenmiştir.
Birçok özlü inceleme yazısı yayımladı ve bunlarda teorilerini
geliştirdi. 1921′de Nobel Fizik Ödülü’nü kazandı.
Yabancı ülkelere birçok gezi yapmakla birlikte 1933′e kadar Berlin’de
yaşadı. Almanya’da yönetime gelen Nasyonal Sosyalist (Nazi) rejimin
ırkçı tutumu dolayısıyla, pek çok Musevi asıllı bilim adamı gibi o da
Almanya’dan ayrıldı.


Einstein, İsrail'li diplomat ve politikacı Abba Eban'la birlikte.
Paris’te College de France’ta ders verdi; burdan Belçika’ya oradan da
İngiltere’ye geçti. Son olarak Amerika Birleşik Devletleri’ne giderek
Princeton Üniversitesi kampüsünde etkinlik gösteren Institute for
Advanced Study’de (İleri Araştırma Enstitüsü) profesör oldu. 1940
yılında Amerikan yurttaşlığına geçti.
Küçük oğlu Eduard akıl hastalığı nedeni ile Zürih yakınlarında bir bakım
evinde hayatını geçirmiş; büyük oğlu Hans, babası ve annesinin
karşılaştığı Zürih Polytecnic’te mühendislik okumuş ve daha sonra
University of California, Berkley’de profesörlük yapmıştır. 1955′de
Princeton’da ölmüştür; oğlu Hans yanında bulunmuştur.
Üvey kızı Margot Einstein, bilim adamının kişisel mektuplarını özenle
herkesten saklamış ve kendisinin ölümunden 20 yıl sonra daha saklı
kalmasını vasiyet etmisti. Günümüzde Princeton Üniversitesi tarafından
basılan bu mektuplar bilim adamının gizli kalmış özel yaşamı hakkında
ilginç bilgiler sunmaktaydı.