Yararlı Bakteriler

Bakteri ismini duydugunuzda akliniza nasil bir canli türü geliyor?
Elbette birçogumuzun aklina bu isim duyuldugunda mikroplar, hastaliklar
ve uzak durulmasi gerekilen küçük yaratiklar gelmektedir. Ancak bunun
yaninda yine birçogumuz hergün mutfagimizi, banyomuzu sterilize etmek
için ugrasirken yok ettigimiz milyonlarca bakteri türünün hayatimizdaki
olmazsa olmaz dedirtecek faydali özelliklerinden de bihaberiz. Aslinda
iste bu monera aleminin küçük canlilari olan bakteriler olmasaydi, ne
dünya simdiki oldugu gibi olabilirdi ne de insanlar simdi göründükleri
gibi olurdu. Dünyamizin bu mikroskopik canlilari sadece insandaki bazi
zararli canlilari öldürmekle kalmaz, dünyamizin üzerine kuruldugu
kimyasal döngülerde de önemli yerler edinirler.

Bakterilerin en önemli faydasi olarak dünyamizda biriken artik
maddelerin ana biyolojik monomerlerine ayristirilmasi olarak
gösterebiliriz. Eger çürükçül bakteriler olmasaydi ölü insan bedenleri
ve canliligini yitirmis bitki parçaciklari öldükleri bedende
kalacaklardi ve bunlarin ana organik maddelere dönüsümü olmayacakti.
Böylece karbon döngüsünün önemli bir parçasi yerine getirilmemis
olacakti. Bu çürükçül bakteriler yaptiklari bu parçalama islemiyle ayni
zamanda topraklari da beslerler ve verimli hale getirirler.

Bazi bakterilerin çürütücü göreviyle dogaya katkilarda bulunmasinin
yaninda kimi bakterilerde asi veya antibiyotik olarak tip sektöründe
insanlara daha saglikli bir hayat sunmak için kullanilirlar. Bilindigi
üzere öldürülmüs veya zayiflatismis bakteriler insan vücuduna enjekte
edildiginde, vücut bu bakterilere karsi antikor üretmeye baslar ve bu
zayiflatilmis veya ölü olan bakterilere karsi bir üstünlük saglar. Bu
olaya tip alaninda bagisiklik denmektedir. Vücut güçsüz bakterilere
karsi benzetme yerindeyse bir antreman yapmis olur ve güçlü, saglam
bakterilerle karsilastiginda nasil davranmasi gerektigini ögrenmis olur.
Bildiginiz gibi günümüzde de tetanoz olsun verem olsun bir çok
hastaligi önlemek için çok çesitli bakteriler kullanilir ve bir önlem
olarak sayilirlar. Yine benzer sekilde bazi bakteriler de yine tip
sektöründe antibiyotik yapiminda kullanilirlar. Streptomycin adi verilen
bir bakteri türü Bacitracin,Polymyxin, ve Erythromycin adi verilen
antibiyotikler üretmektedir ve bu antibiyotikler hastalik önleyici
olarak çok zaman insanlar tarafindan kullanilmaktadir.

Bakteriler kimi zamanda besin yapiminda sikça kullanilmaktadir. Birçok
bakteri türü fermantasyon adi verilen süreç sonucunda kimyasal
degisikliklere sebep olmaktadir. Örnegin peynir ve yogurt bu tür
kimyasal degisikliklerin sonucu ortaya çikmis yararli besinlerdendir.
Ayrica yine Clostridium bacterium adi verilen bir bakteri türünün
fermantasyonu süreci sonunda ortaya çikan bütül alkol ve asetone kimya
sektöründe çok kullanilan degerli kimyasal maddelerdendir. Yine benzer
sekilde insan kaninin plazmasinda bulunan Dextran adli yararli bir madde
de yine Leuoconostoc adli bir bakteri tarafindan yapilmaktadir.
Saymakla tükenmeyecek faydalari olan bakterilerin son bir yararindan da
bahsetmek gerekirse, bazi bakteri türleri bazi hayvanlarin
bagirsaklarinda özellikle selülöz sindiriminde kullanilmaktadir ve bu
selülözün karbonhidratlarin temel tasi olan glikoza indirgenmesini
saglar ve böylece hücreler için gerekli olan enerji de bulunmus olur.

Aslinda hep kafamizda zararli yaratiklar olarak yer edinmis olan
bakterilerin faydalari sayilacak gibi degildir ama bu kadari bile
insanlari sasirtmaya yetmektedir. Bizim zararli olarak nitelendirdigimiz
bu monera aleminin nerdeyse 1 mikrondan küçük bu savasçilari, bizim
onlari zararli ve yok edilmesi gerekilen küçük yaratiklar olarak
nitelendirmelerimize aldiris etmeden hep bizim yararimiza
çalismaktadirlar ve ileride de bizim emrimizde çalisacaklardir; her ne
kadar biz onlarin faydalarin farkinda olmasak da...